Besko – historia wsi
Besko to czterotysięczna wieś leżąca w powiecie Sanockim. Pierwsze wzmianki o tej miejscowości zanotowano w 1419.
Na początku XV wieku przez wieś przejeżdżał król Władysław Jagiełło, który wystawił tu jeden z dokumentów. W XV i XVI wieku, wieś była centrum regionu. Swoje posiedzenia odbywał tu Sąd Sanocki. Atutem tej królewskiej wsi, było położenie przy głównym szlaku. Jak wspominają karty historii „w 1665 roku w Besku przy drodze królewskiej była karczma w tej wsi z mytem i most”.
Besko staje się częścią Austrii już po pierwszym rozbiorze Polski. W 1884 roku przez Besko poprowadzono linię kolejową.
Obie wojny światowe odcisnęły mocne piętno na tej miejscowości.
Podczas I Wojny Światowej w dniach od 8 do 10 maja Besko było miejscem krwawych walk. Rzeka Wisłok na tym odcinku stanowiła linię oporu wojsk rosyjskich.
Podczas II Wojny Światowej w Besku doszło brutalnej pacyfikacji ze strony Niemców, których do tego czynu sprowokowało… gorące przyjęcie ze strony Ukraińskich mieszkańców wsi.
Wkroczenie Niemców do Beska 9 września 1939 roku wywołało radość u nacjonalistycznie nastawionej części ludności ukraińskiej. Najeźdźcom Polski Ukraińcy zgotowali serdeczne powitanie: przygotowano bramy powitalne, rozlegały się strzały na wiwat, a także bito triumfalnie w dzwony cerkwi greckokatolickiej. Niemcy powitanie Ukraińskie zrozumieli opacznie, jako sygnał do ataku na nich i rozpoczęli ostrzeliwanie wsi. Nazajutrz oddziały niemieckie rozpoczęły pacyfikację wsi (z powodu oskarżeń o sabotaż i wrogi stosunek do Niemców), zabijając i mordując miejscową ludność. Żołnierze niemieccy jeździli po wiosce na motocyklach i wrzucali do domu granaty: 40 zabudowań wsi spłonęło. 20 lub 21 mężczyzn w wieku od 20 do 40 lat zebrali żołnierze Wehrmachtu i rozstrzelali na szosie z Krosna do Sanoka, zwłoki ich zostały rozjechane czołgiem i zakopane w pobliskim rowie.
(wikipedia.org)
Tekst/foto: Dariusz Grochal
Video: Marcin Strzyżewski
Linki zewnętrzne:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Besko